Om de kwaliteit en toegankelijkheid van de diergezondheidszorg te waarborgen, de (werk)druk aan te pakken en veterinairen beter te ondersteunen, is een nieuwe beroepsorganisatie nodig die alle professionals verenigt en vertegenwoordigt. Dit verbetert en versterkt de samenwerking tussen dierenartsen en paraveterinairen en is van belang voor het invoeren van herregistratie, het werken met professionele standaarden, kwaliteitszorg, nascholing en een gezond werkklimaat. Dit is de conclusie van gesprekken tussen partijen in het veterinair veld, op initiatief van het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). Een kwartiermaker gaat nu de beroepsorganisatie samen met het veterinaire veld ontwerpen.
Het afgelopen jaar hebben CPD, KNMvD, het ministerie van LVVN, de Universiteit Utrecht en Vedias onder leiding van onafhankelijk voorzitter Gerda Van Dijk gewerkt aan een visiedocument voor het veterinaire veld. Ook is input opgehaald bij andere veterinaire organisaties en bij jonge dierenartsen, embryotransplanteurs en dierfysiotherapeuten. De aanleiding voor dit initiatief lag in twee rapporten van Berenschot en SEO over de kwaliteitsborging van de veterinaire sector en de arbeidsmarkt van diergeneeskundigen in opdracht van LVVN. Voormalig minister Adema benoemde als belangrijkste conclusie uit deze rapporten dat het stelsel van diergeneeskundige kwaliteitsborging te beperkt van opzet is. Ook is er geen verplichte herregistratie die gekoppeld is aan nascholing. Hij nodigde het veterinaire veld uit om samen te werken en te komen tot een plan waarbij meer regie en grip is op onder meer kwaliteitsborging. De betrokken organisaties komen nu gezamenlijk met een visiedocument waarin geschetst wordt hoe dit in de praktijk kan worden gebracht.
Diepe betrokkenheid
Paraveterinair of dierenarts word je niet zomaar. Wat de beroepsgroep bindt, is een diepe betrokkenheid bij de gezondheid en het welzijn van dieren en indirect ook hun eigenaren. Met hun werkzaamheden dragen veterinaire professionals bij aan publieke waarden zoals diergezondheid, dierenwelzijn, volksgezondheid en voedselveiligheid. Telkens moeten publieke en private belangen goed worden afgewogen. Om dit waar te maken, moeten diergeneeskundigen hun werk op een sterke en onafhankelijke wijze kunnen uitvoeren.
Grote uitdagingen
De veterinaire professie is naast een prachtig ook een veeleisend vak. Allereerst heeft de maatschappij in de loop van de tijd een andere kijk op de omgang met dieren ontwikkeld, waarbij meer nadruk wordt gelegd op waarden zoals milieu, volksgezondheid en dierenwelzijn. Dankzij onderzoek en technologische ontwikkelingen is er steeds geavanceerdere veterinaire zorg mogelijk. Het maakt afwegingen over wat nu een goed niveau van dienstverlening is nog complexer.
Weinig regulering
Hier komt bij dat het veterinaire veld kampt met beperkingen in het stelsel van kwaliteitsborging. Hoewel de Nederlandse veterinaire zorg over het algemeen van goede kwaliteit is, krijgen de maatschappij, de dierhouder en het dier onvoldoende duidelijkheid over en inzicht in deze kwaliteit van de geleverde zorg. Publieke regulering is beperkt en de kwaliteitsborging door private systemen is onvoldoende gecoördineerd en niet voor alle beroepen geregeld.
Onafhankelijkheid onder druk
Daarnaast staat de positie van de veterinaire professional als onafhankelijke belangenbehartiger onder druk. Veterinaire professionals werken steeds vaker in loondienst en zijn werkzaam voor grotere organisaties waarin de organisatiebelangen een grotere rol spelen in de uitvoering van de werkzaamheden. Bovendien hebben het ervaren arbeidsmarkttekort en de toenemende verwachtingen van cliënten geleid tot een verhoogde werkdruk en stress onder veterinaire professionals. De afgelopen jaren lijkt grensoverschrijdend gedrag van cliënten hierbij een grotere rol te spelen.
Versnippering
Het ontbreekt in het veld aan slag- en bestuurskracht om deze uitdagingen als beroepsgroep aan te kunnen pakken. Het veterinaire veld is versnipperd georganiseerd en de organisatiegraad is teruggelopen: minder veterinaire professionals zijn aangesloten bij een van de beroepsverenigingen dan 10, 20 of 40 jaar geleden. Gevolg is dat het moeilijk lukt om te komen tot breed geaccepteerde, breed bekende en geactualiseerde standaarden voor veterinaire professionals. Daarnaast is er voor de buitenwereld geen vanzelfsprekende, eenduidige gesprekspartner.
Beroepsorganisatie Veterinair Veld (BOVV)
De nieuw op te zetten beroepsorganisatie moet hier verandering in gaan brengen. Deze organisatie heeft onder andere de volgende taken: herregistratie van professionals, het opstellen en onderhouden van de professionele standaard, zorgdragen voor een continue ontwikkeling van permanente educatie en het adresseren van strategische thema’s zoals het arbeidsmarktvraagstuk. Een kwartiermaker gaat op basis van het visiedocument, getiteld ‘ VET voor elkaar’, na de zomer aan de slag met het ontwerp, dat na zes tot negen maanden wordt verwacht. Hierbij wordt het brede veld nauw betrokken.
Vanuit de beroepsgroep waren CPD, KNMvD en Vedias betrokken bij het traject, vanuit de wetenschap was dat de Universiteit Utrecht en vanuit de overheid het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselveiligheid en Natuur. Die laatste faciliteerde ook de gesprekken vanuit zijn rol als stelselverantwoordelijke. De partijen kwamen tien keer bij elkaar onder leiding van een onafhankelijk voorzitter, Gerda van Dijk, ondersteund door Tim van Dijke (secretaris).
